Co to jest tarcie toczne? Prowadnice stosowanie w automatyzacji produkcji

Niemal każda maszyna zawierająca ruchome elementy narażona jest na różnego rodzaju tarcie. To zjawisko naturalnie występujące w przyrodzie, którego, jak do tej pory, nie udało się ludziom w pełni wyeliminować. Są jednak sposoby na jego zmniejszenie, bowiem proces po dłuższym czasie działania może doprowadzić do poważnych skutków ubocznych. Sprawdźmy więc z jakimi typami tarcia możemy mieć do czynienia podczas pracy i dlaczego tak ważne jest zabezpieczenie części ruchomych maszyny.

Tarcie statyczne i dynamiczne – czym się one różnią?

W fizyce wyróżniane są dwa podstawowe typy tarcia:

• tarcie statyczne – z którym mamy do czynienia w przypadku braku reakcji przedmiotu, na który wywołujemy nacisk. Jest to siła przeciwstawiająca się naciskowi zewnętrznemu. Tarcie to jest znacznie większe od tarcia dynamicznego.
• tarcie dynamiczne – to siła powstała podczas ruchu ciała, której zadaniem jest jego wyhamowanie. Wynika ona z nierówności występujących na kontakcie powierzchni i poruszanego przedmiotu. Jest ono znacznie słabsze od tarcia statycznego i zależy od rodzaju i stopnia wypolerowania powierzchni styku.

Tokarki CNC posiadają wiele ruchomych elementów, w tym wrzeciono napędzające cały proces produkcji, które narażone są głównie na działanie oporów drugiego z wymienionych typów.  Na automat  tokarski szczególny wpływ ma specyficzny rodzaj tej siły zwany tarciem tocznym…

Tarcie toczne – niby słabsze, lecz obecne…

To siła, która występuje podczas toczenia kuli, koła, walca lub innego elementu po podłożu. Toczenie jest znacznie łatwiejszym rodzajem ruchu niż bezpośrednie przesuwanie przedmiotów, dlatego w tym przypadku wartość siły jest znacznie niższa.

Tarcie toczne zależy od rodzaju trących powierzchni oraz promienia toczonego koła, kuli czy walca. Można maksymalnie zmniejszyć jego wartość przeprowadzając polerowanie stykających się ze sobą elementów, lub stosując smary i dodatkowe substancje zapewniające polepszenie ruchu.

Centra tokarskie rozwiązują problem tarcia poprzez wykorzystanie odpowiedniego systemu smarowania. Dzięki aplikacji tych substancji można znacznie polepszyć płynność ruchu oraz zmniejszyć powierzchnię kontaktu między ruchomymi elementami.

Dlaczego warto minimalizować tarcie?

Pomimo tego, że jest to stosunkowo nieduża siła, w przypadku ciągłego stosowania urządzeń przeróbczych, tarcie toczne może wywołać spore problemy. Powoduje ono przede wszystkim znacznie szybsze zużycie elementów i konieczność ich wymiany, a przez to przestoje w produkcji.

Tokarki numeryczne powinny być zatem wyposażone w odpowiedni system kontrolujący siłę tarcia. Dzięki temu możliwe będzie ich dłuższe wykorzystanie, a także powierzchnie styku nie będą się przegrzewać podczas nadmiernej eksploatacji systemu.